Манайхны зураг

2010-03-24 06:37:38

Макс Планкын Судлагааны Нийгэмлэгт 80 Институт, 4800 судлаач, 7000 гаруй докторант, судлаач оюутанууд байгалийн ухаан, биолог, нийгмийн ухааны олон чиглэлээр маш өргөн хүрээтэй судлагаа явуулдаг. Манай судлаачдын сүүлийн үед хэвлүүлсэн эрдэм шинжилгээний бүтээлүүдэд нь орсон, бидний сайн мэдэх энгийн зүйлсийн микрскопын түвшний зургуудыг сонирхолтой болов уу хэмээн орууллаа...

Малайзад байдаг Rhombodera basalis хэмээх шавьж 10 см ч хүрэхгүй. Ургамылн навч эсвэл иш мэт бол "зүсээ хувирган" хоолоо олж иднэ. Харин өөрөө аюулд орохын цагт зурагт гарсантай адил Майкл Жаксоны триллер бүжиж, "дүрийг үзүүлдэг" гэнэ. Цээж, хэвлийн хэсэг хурц тод өнгөтэй байдаг нь бас л айлгаж үргээх зохилдлогоо юм.

Өнгөт цэцгийн адил харагдах энэ зураг нь хүний дархлааны систем хэрхэн "ажилдаг" болохыг үзүүлж байна. Электрон микроскопын тусламжтай авсан зурагт улаан өнгөөр цусны цагаан эсийг харуулжээ.. Шар ногоон өнгөөр ялган үзүүлсэн сүрьеэгийн эмгэг үүсгэгчийг эсийнхээ мембранаар бүчин авч өөрийн дотор оруулаад аюулгүй болгодог аж.

Хүний хөгжлийн биологийн судлагаанд Danio rerio ZF-model (Zebrafisch model) тун чухал. Үр тогтсоноос хойш даруй гуравхан сарын дотор бие гүйцсэн амьтан болж хөгжих тул хүний хөгжил, өвчлөлийг турших тун таатай загвар. Энэхүү зурагт үзүүлсэн авгалдай ердөө хоёр хоногийн настай ч нүд, ам болон хамрын сүв хэдийнээ бий болж байгааг ажиглаж болно.

Arabidopsis thaliana хэмээх загвар ургамал өчүүхэн хижиг цэцэгтэй ч электрон микроскопоор харвал үлэмж гоёмсог аж...

Сүрьеэ өвчнийг үүсгэгч Mycobakterium tuberculosis бактерууд 16-20 цаг тутамд хуваагдаж олширно. Минутын дотор хэд дахин хуваагдаж амжих бусад бичил биетэнүүдтэй харьцуулахад хэтэрхий удаан боловч дагуулах хөнөөл гамшиг огт багадахгүй байна.

Бичил биетэнүүд санаанд оромгүй хачин жигтэй хэлбэр хэмжээтэй колон үүсгэнэ. Myxococcus xanthusзүйлийн бактерууд маш эмх цэгцтэй нь аргагүй байрлаж... Амьдралынхаа тодорхой нэгэн шатанд (тэр тусмаа үрт бие үүсэх үед) энэхүү хэлбэртэй байдгыг судлаачид олж харжээ.

Эмгэг үүсгэгч хеликобактер (Helicobacter pylori) ходоодны эсүүдийг довтолж буй зураг. Ингэж довтлохдоо бактерууд ходоодны эсээс холестериныг өөртөө авч, хувирган өөрчлөх аргаар хүний дархлааны хариу урвалаас зайлсхийж чаддаг юм.

Үр тогтсоноос хойш 4 хоногийн дараа Danio rerio загасны түрснээс авгалдайнууд бий болно. Хөгжлийн энэ үедээ өөрөө хооллож чадахгүй боловч ам нь нэгэнт хөгжиж бий болсон байна. Зүүн талын зураг генетик хувиргалтад орсон авгалдайн ам нь энгийн авгалдай амтай харьцуулахад илт багассан харагдана. Судлаачид энэ мутантыг ашиглан хүний эрүүний гаж хөгжлийг судлаж байна.

Drosophila melanogaster хэмээх жимсны ялааны нэгэн зүйлийг биологчид судлагаандаа өргөн хэрэглэнэ. Жимсны ялааны төрөл бүрийн булчингийн эсүүд хэрхэн хөгжих генетикийн программтай бөгөөд судлаж мэдэж чадваас хүндийг өргөгч ялаа ч гарган авах боломжтой.

үргэжлэл бий...