GENE FOOD

2008-09-15 23:26:05

Генетик аргаар хувиргасан амьд бие, хүнс хичнээн аюултай зүйл болохыг бичсэн аймшигийн үлгэрүүд хаа сайгүй. Гэхдээ энэ үнэн юм уу? Баримт эсвэл судлагаа бий юу? Мэдэх хүн байна уу?

Боломжтой бүх мэдээллийн хэрэгсэлээр олон нийтийг айлгаж байсан нь саяхан, 1990ээд он. Сүүлдээ мэргэжлийн сэтгүүлүүд, тэр тусмаа Nature, Science, British Medical Journal бүүр Lancet мэтийн нэр хүндтэй сэтгүүлд халдварлаад үнэхээр нотлогоогүй тул нам болсон энэ асуудал өчигдөр сэдэрлээ...

Хятад улс хүнсний асуудлаа шийдэхээр трансген ногоон хувьсгал гээчийг хийх юм гэнэ. Нийт 3.5 тэрбум долларийг R&D зарцуулах бөгөөд энэ сарын сүүлээр гэхэд шийдчихнэ гэнэ, мундаг... Хятадийн Шинжлэх Ухааны Академ, Яам тамгийн бүдүүн дарга нар бүх гоё генүүдийг бүгдийг нь патентлах гэнэ. Энэ орон ген хувиргалттай зургаахан ургамлыг маш болгоомжтой тарьдаг гэх боловч Уйгар-Шинжаанд нийт талбайн 70% пестицидэд тэсвэртэй хөвөнгийн ургамал 64 янз бий, бид жилд 650000 тонн хор хэмнэж байна гэж ам алдсан удаатай.

Идэж байгаа юмыг нь муухай гээд хэлчихвэл дуршилгуй болохоосоо илүү хий үзэгдэл сүнс харсан юм шиг айдаг хүмүүст л зориулж дээрхи их мөнгөний багагүй хэсгийг генетик өөрчлөлттэй амьд биеийн тухай зөв ойлголттой болоход зориулна гэнэ, хайран мөнгө...

Үнэндээ бол амьтан, хүнд хэр аюултай талаар судлагаа байхгүйн дээр аюулыг шалгаж тогтоох арга ч байхгүй учраас Nature сэтгүүл хүртэл "Many opinions but few data!" гэж хэлсэн юм шт. Мэргэжлийхний хэлдэгээр peer-reviewed буюу хэлэлцүүлж бас хянуулаад гаргасан клиник туршилтийн ганц ч эрдэм шинжилгээний бүтээл алга. Харин хэдэн харханд хэцүү нэртэй помидор идүүлсэн чинь хоол ундаа боловсруулж, өтгөн шингэнээ зохицуулж чадахаа байгаад, эцэж тураад үхсэн тухай peer-reviewed биш жижигхэн туршилтийн үр дүн интернет дээр 10 жил хүн айлгаж байна. Та ч гэсэн бүтэн сар зөвхөн помидор идээд үзэхгүй юу!

Өнөөдөр бусад орнуудад ийм гаралтай бүтээгдэхүүнийг таних шошго тэмдэгтэй болгох, урт хугацааны туршид хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд хэрхэн нөлөөлөх болон оюуны өмч, ёс зүй хамгийн гол нь хүнсний аюулгуй байдал гээчийг нь яриад дуусч байгаа ч улс төр, эдийн засаг хутгалддагаас болоод олон судлаач энэ сэдвийг хаяж байна. A.Pusztai нарын судлаачид генетикийн аргаар хувиргасан амьд бие хүн ба амьтанд хортой талаар сонирхолтой тойм бичсэн ч ямар нэг сонин шалтгаанаар судлаачдын хүрээндээ амжилт олоогүй нь нэг жишээ. Ядаж байхад Венесуэлийн Hugo Chávez хүртэл хориг тавиад л...

Ингэхэд амьд организмийн ДНХ хувиргаж өөрчлөх ямар хэрэгтэй юм гэж асуух хүн олон. Бидэнд хэрэгтэй тэр л чанарыг нь сайжруулах гэж өөрөөр хэлбэл байгаль цаг уурын өөрчлөлт, хортон шавьж, өвчин үүсгэгчид тэсвэртэй бас уураг нүүрс усаар арвин мөртлөө зардал чирэгдэл болохгүй ургачихдаг болгох гэж тэр.

Яг манайд таарах байгаа биз? Гэвч хаана ч байдаггүй монгол хүний ген фонд, онгон байгаль минь сүйднэ, болохгүй гээд суугаад л... Монгол орны байгаль цаг уур бол миний мэдэхийн хамгийн их абиотик стресстэй орчин бөгөөд түүнд нь тааруулж хувиргасан ургамалууд л тэсэж ургаж чадахаар хахир хатуу. За, юу тарих, юу идэхээ өөрсдөө шийдэцгээ дээ